Tijdens de gemeenteraad van woensdag 18 oktober stelde de CD&V/N-VA meerderheid een gewijzigd meerjarenplan voor. De oppositie pikt het niet dat het plan te laat werd bezorgd aan de gemeenteraadsleden en dat het niet besproken werd in de commissievergadering. Ze stapt daarom naar de provinciegouverneur om de raadsbeslissing te vernietigen.

Hieronder volgen de volledige communiqués van de verenigde oppositie enerzijds (via Filip Michiels) en van schepen van Financiën Jan Martens anderzijds.

“Financiële situatie Oosterzele nooit zo erg sinds 2^e Wereldoorlog” (communiqué oppositie)

En tegelijk veegt meerderheid vloer aan met rechten van oppositie.

De voltallige Oostezeelse oppositie stapt opnieuw naar de gouverneur. Meerderheidspartijen CD&V/N-VA wilden op de gemeenteraad van woensdag jl. het gewijzigd meerjarenplan laten goedkeuren op de raadszitting. Zo’n plan stippelt het beleid uit voor de komende jaren en speelt in op de actuele financiële situatie. De meerderheid bezorgde het ontwerp van plan 6 dagen te laat aan de oppositie én weigerde bovendien om het plan te bespreken in een commissievergadering. Daarom stappen alle raadsleden van Open Vld plus, Groen en onafhankelijk raadslid Marjolein De Spiegeleire naar de gouverneur om de raadsbeslissing te laten vernietigen.

“De wijziging van het meerjarenplan moet er voor zorgen dat er een rem gezet wordt op overbodige uitgaven van het bestuur. Maar de beslissingen die hiervoor genomen worden verdienen controle én uitleg. Twee zaken die de meerderheidspartijen niet gunnen aan de oppositie, ook al is het gemeentedecreet hier héél duidelijk over,” stelt de verzamelde oppositie.

Regels en wetten zijn er alleen voor de oppositie

De meerderheid weigerde het punt van de agenda van de gemeenteraad te halen, ondanks de herhaalde vraag van Groen en Open Vld plus. “De decreetgeving én het huishoudelijk reglement van de gemeenteraad zijn formeel: Het ontwerp van de jaarlijkse aanpassing van het meerjarenplan wordt op zijn minst veertien dagen vóór de vergadering waarop het wordt besproken aan ieder lid van de gemeenteraad bezorgd. De raadsleden ontvingen het plan 6 dagen te laat, dus moesten we het met bijna de helft van de tijd stellen om het te doorploegen,” aldus raadslid Michiel Van Der Heyden (Fractieleider Groen). “De oppositie moet zich steeds aan de regels en wetten houden, de meerderheid denkt daar zelf boven te staan.”

Het is bovendien gebruikelijk dat vooraf aan de gemeenteraad een commissie algemeen beleid en financiën wordt georganiseerd, om dergelijke plannen te bespreken. Ook dit goed gebruik werd voor het eerst in jaren afgevoerd. Argument van de schepen: ‘De financiële situatie van Oosterzele was nog nooit zo erg sinds de Tweede Wereldoorlog en we kunnen jullie nu toch nog geen antwoorden bieden op de vragen die er komen. Die zijn er pas binnen een aantal maanden.’

Oosterzele zwaar in rode cijfers en financieel niet gezond

De autofinancieringsmarge (AFM) geeft aan in hoeverre een gemeente financieel gezond is. Het is het verschil tussen alle inkomsten, ontvangsten enerzijds en alle uitgaven, schulden (leningen, aflossingen) anderzijds. Sinds enkele jaren gebruikt de Vlaamse overheid de AFM als uitgangspunt om de financiële situatie van de steden en de gemeenten op te volgen.

Bij de opmaak van het budget werd nog voorzien dat het tekort in 2015 € 232.000 zou bedragen. De bijstelling nu maakt duidelijk dat Oosterzele nog véél verder in het rood zakt, tot een negatieve AFM van € 1.521.000. Deze autofinancieringsmarge, die moet positief zijn tegen 2019, zakt alleen maar verder in het rood in Oosterzele. Oosterzele is dus financieel helemaal niet gezond.

Filip Michiels (Fractieleider Open Vld plus): “Onze fractie zegt reeds jaar en dag dat Oosterzele meer als een goede huisvader op de centen moet letten. Er zijn wel een aantal zaken waar de gemeente minder vat op heeft, zoals de kosten voor de brandweerhervorming. Maar dergelijke slechte resultaten, maken eens te meer duidelijk dat Oosterzele vér boven zijn stand heeft geleefd. Oosterzele heeft een tekort van € 112,6 per inwoner inzake AFM, en dus helemaal geen marge om nog investeringen aan te gaan. Het bestuur voert sinds jaar en dag een beleid van brood en spelen, om de inwoners zand in de ogen te strooien. Daar moet dringend een halt aan toegeroepen worden.”

Oppositie dreigt, meerderheid saneert (communiqué Jan Martens)

Op de gemeenteraad in Oosterzele (28-10-2015) bleek al snel dat de oppositie niet naar de boodschap wou luisteren, maar wél op de pianist schoot.  Zij vindt ‘de oppositierechten’ veel belangrijker dan de financiële gezondheid van de gemeente. Ze stapt dan ook voor de zoveelste keer naar de gouverneur, niet om de inhoud, maar om de procedure.

Ik vergeleek de huidige algemenen situatie met de periode sinds de tweede WO en dat is niet nieuw; ik gebruik die uitspraak al van in het begin van de legislatuur om aan te duiden dat de financiële situatie van de gemeenten, maar ook van ALLE overheden, niet meer de uitgave-trend kan volgen zoals voorheen. De oppositie trekt die uitspraak uit haar context en doet alsof ik hiermee enkel maar de Oosterzeelse situatie zou bedoelen.

De oppositie vroeg uitleg waarom er geen commissievergadering was geweest met het argument ‘dat is altijd zo geweest’. Daarop antwoordde ik dat ‘altijd zo geweest’ geen argument is omdat we in onze samenleving nu zaken meemaken die sinds de tweede WO nog niet voorkwamen. Uitzonderlijke omstandigheden vergen uitzonderlijke acties. 

Ik herhaal hier even wat ik in het begin van de legislatuur ook verklaarde: “Een en ander betekent dat Oosterzele het onderste uit de kan haalt en de mogelijkheden en middelen uitpuurt om te kunnen investeren zonder de belastingen te verhogen. Dit heeft voor gevolg  dat er geen ’overschot’ is en er wellicht voortdurend zal moeten bijgestuurd worden, wat een bewuste keuze is.”

Nu blijkt – door zeer uitzonderlijke omstandigheden, de oppositie wel bekend – dat er inderdaad moet bijgestuurd worden en best zo snel mogelijk, als we onze belofte willen houden om de inkomsten- en eigendomsbelastingen niet te verhogen.

Daarom was het omwille van het goed bestuur nodig om zo snel mogelijk een budgetwijziging door te voeren opdat 2015 op een juiste wijze kan afgewerkt worden. Dit zorgt er ook voor dat we nu al onze energie kunnen toespitsen op het budget 2016 en de échte aanpassing van het meerjarenplan, wat normaal gezien voor het einde van het jaar dient te gebeuren. Net omdat we dit goed willen doen, roepen we alle hens aan dek om dit goed voor te bereiden en zullen we de oppositie ook uitgebreid inlichten op een commissievergadering die er écht toe doet. Vergaderen om te vergaderen, daar passen we voor want het échte antwoord zit vervat in het budget 2016 en de aanpassing van het meerjarenplan die daaruit volgt. Nu moord en brand schreeuwen is totaal voorbarig.

Zijn de rechten van de oppositie geschonden? Neen. Want een commissie is niet verplicht maar doet voorbereidend werk. Het is de gemeenteraad die beslist. De financieel beheerder was tijdens de gemeenteraad van vorige woensdag aanwezig en ik heb meermaals aan de leden van de oppositie gevraagd of zij vragen hadden voor onze specialist. Zij hadden die echter niet omdat zij het liever hadden over ‘hun eigen rechten’ hadden. Alle mogelijke vragen konden tijdens de gemeenteraad gesteld en beantwoord worden.

– Koken kost geld en Oosterzele kookte veel voor haar inwoners. Veelal ook met unanieme beslissingen. Uitzonderlijke omstandigheden zorgen er nu voor dat de tering naar de nering moet gezet worden. Dat is ook geen schande. We hebben dat in het begin van deze legislatuur ook zo aangekondigd. Wat er niet is, kan niet uitgegeven worden en we willen de komende generaties ook niet opzadelen met een bezwaarde toekomst. 

Dat vraagt actie en die ondernemen we dan ook door te saneren. 

Dat de oppositie meent  stokken in de wielen te moeten steken door ‘zoals advocaten’ op alle slakken zout te leggen. Ze laat de gemeentekas liever duizenden euro’s verliezen om vermeende procedurefouten en kijkt niet naar de inhoud.

Nooit voorheen – en ik spreek voor de collega’s in alle gemeentebesturen – was ‘gemeentelijke financiën’ beheren zo’n ondankbare taak. Het is een verhaal geworden van ‘steeds meer taken’ en ‘steeds minder middelen’. Maar we nemen de handschoen op en zullen doen wat we beloofd hebben: niet afwentelen via algemene belastingen op onze inwoners. Dus snoeien we om te bloeien.