door Ulrik De Wachter

Een trage weg is elk baantje dat voornamelijk bedoeld of geschikt is voor niet-gemotoriseerd verkeer, zoals veldwegen, kerkwegels, jaag- en bospaden. Trage wegen staan terug in de belangstelling, onder meer dankzij de  vzw Trage Wegen. Die Vlaamse vereniging organiseert in het weekend van 22 en 23 oktober de dag van de trage weg. Ze doet dat omdat zulke wegen nog altijd verdwijnen door een gebrekkig onderhoud of door inpalming. Dat weekend worden in heel Vlaanderen verwaarloosde paden vrijgemaakt, opgeruimd en ingewandeld. In het artikel hieronder vindt u een uitnodiging voor een plaatselijk initiatief van Groen! in het kader van deze dag van de trage weg.

Ook ons gemeentebestuur neemt een aantal initiatieven. Zo is er zaterdag 8 oktober de voorstelling van het project "kapelletjesbanen Oosterzele" met een aantal wandeltracés langs Oosterzeelse kapellen en een fototentoonstelling. Een week later, op zaterdag 15 oktober, worden in het kader van de Nacht van de Duisternis de kapellen van Landskouter bezocht met "spannende verhalen en bijzondere ontmoetingen". Samenkomst aan de kerk van Landskouter om 20u. Voor beide evenementen kan u zich inschrijven via een e-mail aan de cultuurdienst cultuur@oosterzele.be.

Gemiste kansen

Nochtans had de gemeente Oosterzele in het verleden geen te beste reputatie in het erkennen en vrijwaren van trage wegen. Wegels en paden stierven een langzame dood. Aangelanden bemoeilijkten de doorgang of plaatsten open hekkens die dan later op slot gingen. Het gemeentebestuur werd hiervoor in het verleden meermaals officieel aangeschreven door wandelverenigingen, maar ook door gemeentelijke organisaties zoals VVV De Heerlijkheid of het GECORO, de gemeentelijke commissie voor ruimtelijke ordening. Er was zelfs een tussenkomst van provinciegouverneur Balthazar. Een groot krantenartikel uit de jaren '90 beschrijft de toenmalige situatie, met een praktijkvoorbeeld uit Landskouter.

Streeknieuws in het Nieuwsblad van 9 september 1993. Klik om te vergroten.

Eind jaren '90 nam Paul Cottenie het initiatief om een werkgroep 'voetwegen' op te richten. Het was de bedoeling de Oosterzeelse voetwegen te inventariseren en te ontsluiten voor een ruimer publiek. Er volgden een aantal vergaderingen waar een werkmethode werd uitgeschreven en er waren plannen om de paden te bewegwijzeren. De verkiezingen van 2000 vertraagden het project.

Die bewegwijzering vinden we nu wel terug bij onze buren uit Merelbeke. Hun aanpak lijkt sterk op wat de Oosterzeelse werkgroep 10 jaar geleden heeft uitgewerkt. Merelbeke is in 2006 begonnen met de bestaande paden aan te duiden met naamborden. Ze gingen te werk per deelgemeente en moeten op heden enkel nog een stukje van Merelbeke centrum en Flora afwerken. Er is een inventaris aangelegd van alle voetwegen, al dan niet zichtbaar (het kan bvb. een privé erfdienstbaarheid zijn), en al dan niet geregistreerd op de Atlas der Buurtwegen. Die atlas en de bijhorende wet van 1841 vormen nog steeds de basis voor het beheer van deze trage wegen.

"Not in my back yard"

"Als zo'n weg een lange tijd niet gebruikt is, is het niet evident om die zomaar terug toegankelijk te maken", zegt de Merelbeekse mobiliteitsambtenaar Joachim Van Praet. De ervaring in Merelbeke leert inderdaad dat de juridische situatie en de praktijk soms moeilijk te rijmen vallen. Dit wordt bevestigd door onze schepen van cultuur Paul Cottenie. Het verrast hem steeds hoe fel aangelanden zich verzetten tegen de (her)opening van voetwegen. Een voorbeeld is de nog altijd aanslepende procedure rond de Bunkerroute op de top van de Betsberg. "Not in my back yard", aldus Cottenie. Iedereen is voor voetwegen, als het maar niet in de eigen achtertuin is.

splitsing Boonakker en Hoek Ter Hulst (vroeger Betsbergweg)
 

De oude wet uit de 19e eeuw werd slechts met mondjesmaat gemoderniseerd (de laatste keer in 1948) en voorziet ook niet hoe gemeentebesturen eventueel kunnen opgetreden.

"Als de gemeente actie wil ondernemen moet er alleszins eerst een PV opgemaakt worden", aldus de Merelbeekse ambtenaar Van Praet. "Elk geval wordt afzonderlijk ingeschat. Soms volstaat het om de weg te maaien en vrij te maken. Soms wordt de eigenaar van de grond aangeschreven om de omheining of draden weg te nemen. Soms gaat de gemeente over tot de aankoop van de gronden."

De Schooierswegel in Lemberge verbindt het Zonneveld met de Poelstraat in Bottelare. De naamborden zijn specifiek ontworpen voor paden en hierdoor herkenbaar voor wandelaar en fietser.

In Lemberge alleen al zijn er 11 paden in kaart gebracht, met verscheidene aftakkingen. U kan het gemeentelijk document met de paden van Lemberge raadplegen via deze link. Er zijn ook plannen beschikbaar met trage wegen in Wetteren en Bottelare/Munte waar de vzw Trage Wegen aan meewerkte. Onze schepen van cultuur en toerisme Paul Cottenie relativeert het Merelbeeks project. "Ze hebben enkel naamborden geplaatst bij bestaande open paden". Hij verwees ook nog naar een vraag van Oosterzele om een pad te verbinden richting Merelbeke; een vraag die evenwel  onbeantwoord bleef.

27 paden in Landscauter

Volgens de Atlas der Buurtwegen telde Landskouter (toen Landscauter geschreven) midden 19e eeuw nog 34 wegen, netjes genummerd op een plan. Nummers een tot vier zijn respectievelijk de Rooberg (toen Hoogstraet), Bakkerstraat, Lembergestraat (toen Meerstraet) en Aelmoezenijestraat (toen Kattestraet). Nummers 5 tot 7 zijn de kleinere wegen Boonakker(straet), Mussestraat en Stuivenberg (toen Gentweg). De volgende 27 genummerde wegen zijn paden (omschreven als "sentier" op de originele plans), waaronder mooie namen als Haezewegel, Grietenwegel, Paddewegel en Bokkenwegel.

Via de Slangenwegel in Landskouter kon men vroeger van de Aalmoezenijestraat wandelen naar de Stuivenberg. In de praktijk is de wegel een privé oprit geworden.

De wegels zijn uiteraard niet allemaal verdwenen. Enkele namen kennen we nog. De Slangenwegel bijvoorbeeld bestaat nog gedeeltelijk en verbond vroeger de Stuivenberg met de Aelmoezenijestraat. Die verbinding kan je wel nog maken dichter naar de kerk toe via de smalle Wettinkwegel. Andere nog bestaande paden die op de Atlas terug te vinden zijn (volgens onze interpretatie van het plan):

• Rottierslos - verbindt de Bakkerstraat (inslaan rechtover de Schildershoek) met de Hoek Ter Hulst in Moortsele;

• Lindelos - verbindt de Stuivenberg met de Rooberg bovenop de kouter;

• Kerkwegel - komt van de Wulgenstraat in Gijzenzele over de Geraardsbergsesteenweg tot aan de Stuivenberg, en loopt wat verder door naar de Rooberg. De bunkerroute loopt hier deels over.

Landskouter centrum in de Atlas der Buurtwegen van 1841: een wirwar van wegen en paden

Het mooie is dat u de Atlas zelf kan raadplegen op uw computer via de volgende link van de provincie Oost-Vlaanderen: http://www.gisoost.be/home/atlasbw.php. Ook de toepassing die u nodig heeft om de kaarten te zien kan u daar downloaden.

Haast je voor ze weg zijn…

Op verkenning langs trage wegen in Oosterzele.

door Barbara Redant

Kerkwegels, veldbaantjes of kleine doorsteekjes bieden veel voordelen, ook voor onze gemeente. Zachte weggebruikers kunnen er op een duurzame en veilige manier langs naar school of naar de bakker. Kinderen en jongeren vinden er een plek om te spelen. In de wegberm vind je soms de laatste restjes natuur. Trage wegen maken onze gemeente aantrekkelijk voor wandelaars, fietsers en ruiters. Zorg dragen voor die kleine wegen is ten slotte zorg dragen voor ons lokale erfgoed: eeuwenoude verbindingen, volksnamen, kapelletjes, ... het heeft allemaal wel iets met trage wegen te maken.

De nationale actiedag trage wegen (22 oktober) is een ideale gelegenheid om de trage wegen in onze gemeente onder de aandacht te brengen. Met een aantal initiatiefnemers, onder impuls van Groen! Oosterzele denken we dat er ook in onze gemeente werk genoeg is aan het netwerk van trage wegen.

Op zaterdag 22 oktober tussen 14u en 16u organiseren we een wandeltocht langs de bestaande voet- en wandelwegen in Balegem en willen we zo de toegankelijkheid op het traject belichten.

We spreken af om 14u aan Berg 30 en gaan op stap (maximaal 5 km) langsheen bijna verdwenen voetwegen. Breng je snoeischaar mee, dan kunnen we hier en daar de paden vrijmaken!

Om 16u komen we terug samen in Berg 30 voor een klein officieel moment - hopelijk met een vertegenwoordiger van de gemeente - en houden we een Werkgroep Trage Wegen boven het doopvont! Wie geïnteresseerd is om daaraan deel te nemen, stuurt best een mailtje naar barbara.redant@groen.be.

door Ulrik De Wachter

De oude beuk in de Franz Van De Veldetuin naast de pastoriewoning is niet meer. Hij werd intussen vervangen door een zomerlinde, ons geschonken door de gemeente Oberkirch.

Voorbereiding voor het omkappen van de beuk

(foto Wim De Vis)

Reeds op 19 juli ging de grote beuk tegen de vlakte. Hij was al een tijdje stervende. Van op straat gezien bevond de beuk zich rechts op het pleintje, op een deel dat oploopt en wat hoger ligt dan het grasveld. Beuken hebben ondiepe wortels. Wellicht heeft de herinrichting van de tuin (pastorietuin die in 2006 werd opengesteld voor het publiek) hem de das omgedaan.

De beuk werd in de zomer in opdracht van de gemeente weggenomen door de firma Bart De Langhe. Klik hier voor de foto's die Wim De Vis nam.

Op zaterdag 1 oktober werd een jonge zomerlinde geplant, een paar meter van waar de oude beuk stond. De zomerlinde is een geschenk van de zustergemeente van Oosterzele, het Duitse Oberkirch.

burgemeester Van Durme en schepen Verspeeten planten de zomerlinde met een delegatie uit Oberkirch

(foto Claudine Heyerick)

Een delegatie uit Duitsland is vorige weekend afgezakt naar Oosterzele om de 20-jarige verbroedering met onze gemeente te vieren. Het planten van de zomerlinde maakte daar deel van uit.

door Noel Minnaert

De vogelverschrikkers zijn weer opgeborgen, de reuzen  zitten terug in hun doosje,  de ploegfeesten  2011 voorbij.

De vele goede reacties wijzen er eens te meer op dat we op de goede weg zijn met ons ploegteam.

Na vijf jaar spreekt men reeds van een voort te zetten traditie die voor de honderden deelnemers steeds meer in de smaak valt.

Zodoende behouden we wat goed is en leren we uit enkele tekortkomingen alhoewel we deze tot een minimum konden beperken wegens terugvallen op ervaring na 5 jaar.

Als er van iets te klagen viel was het toch wel opnieuw de weermaker zeker, wanneer gaan we eens een editie krijgen waar we niet  steeds opnieuw de hemel moeten afturen naar dreigende regenwolken.

Maar de sfeer was er,  daar had de mis,  het volkstoneeltje en zeker een lustig spelende fanfare voor gezorgd. Neem daar nog het lekkere eten en het  frisse gerstenat bij en het kan nog moeilijk mislopen.

Zeker als je op de onverdroten inzet van bestuur en vele losse medewerkers kan rekenen moeten de ploegfeesten  telkens weer het feest van het jaar worden voor ons dorp.

Wat dit jaar opviel was ook de inzet van de jeugd dit is zeker een wissel op de toekomst. Opvallend is de steeds wederkerende sfeer van verbroedering met buren en oude bekenden.

Ons opzet van bij de start van de feesten was : van en voor de Landskouternaars een dorpsfeest uit de grond stampen.

Landskouter mag geen slaapdorp worden net buiten de wijde stadsrand . Een foto uit reportage in De Beiaard van vorige week waar de oude boer de hand reikt aan een nieuwkomer tijdens de doortocht op de Stuivenberg leert me dat we goed bezig zijn met ons team. En als laatste nieuwtje reuzin Lea heeft nog niet ‘ gekocht !’

Bij leven en welzijn tot een volgende uitgave : 09 september 2012 !

(nvdr) U kan onze foto's raadplegen op http://foto.landskouter.be/#13.13. We hebben ook een video gecompileerd met de voornaamste beelden van die dag:

http://www.youtube.com/watch?v=Yu_8RyJNl-I