door Luc Van de Sijpe

(...) De artillerie van de 8e artillerie zal zowel de 7e als de 15e Linie moeten steunen. Twee stuks artillerie worden ook geleid naar bunker A30 (grote bunker te Moortsele, dicht bij de spoorweg), hier wordt ook een grote voorraad aan munitie voorzien.

De beschikbare groepen Artillerie d'Armée worden verdeeld over het bruggenhoofd. 2 groepen kanonnen van 150mm en 155mm worden opgesteld ten Noorden van Gent. 4 andere groepen worden opgesteld ten zuiden van Gent. Daarnaast worden als steun bij de vorige 6 groepen nog 5 batterijen spoorweggeschut mee opgesteld.

Rond 4 uur in de ochtend komt het 3e Bataljon van de 6e Linie te Gijzenzele aan. Elke compagnie fuseliers bestond ongeveer nog uit 150 man, de 12e Compagnie telde nog zo een honderd man. Zo kwam men voor het 3e Bataljon van de 6e Linie aan een totaal van ongeveer 600 soldaten. Ter versterking wordt te Gijzenzele de eveneens reeds uitgedunde 13e Compagnie aan de 6e Linie toegevoegd. Deze omvatte nog 14 extra mitrailleurs en een peloton C47 kanonnen (waarvan er één defect was). Rond 6 uur in de ochtend bereiken ook de eerste troepen van de 5e Linie de ondersector Kwatrecht om er het 11e Linieregiment af te lossen. De bunkers worden bewapend met de eigen automatische wapens van de troepen. Er zijn nog praktisch nergens loopgraven gegraven, geen veldwerk, slechts hier en daar een enkele put voor geknielde schutters. Geen opruiming van schootsvelden, geen antitankgrachten of hindernissen voor de stellingen. Meestal is er slechts één enkele prikkeldraad met tal van openingen om boeren en vee door te laten.

Te Lemberge en Bottelare zijn de 7e en 11e Linie schutterskuilen aan het graven om beide lokaliteiten te organiseren als antitanknesten met als bedoeling elke vorm van Duits gemotoriseerd vervoer tegen te houden. Een grote hoeveelheid springstof werd te Lemberge door de genie aangebracht onder het kruispunt van de latere van Gansberghelaan met de Landskoutersesteenweg.

Het 3e Bataljon van de 6e Linie stelt zich te Gijzenzele stelt zich op in tegenhelling, beginnend een 200 meter ten noorden van het halvemaanbos tot bunker AV10 (de zogenaamde "molenbunker"), gelegen een 300 meter ten zuiden van de oude molen te Gijzenzele. Deze compagnie krijgt als opdracht een anti-tankopstelling te vormen en deze kost wat kost te verdedigen.

Te Gijzenzele wordt massaal bij boeren in de directe omtrek gereedschap opgeëist, o.a. spaden, schoppen, houwelen, rieken, bijlen, zagen en ander landbouwgerief. Eerst ruimt men het schootsveld want de gewassen staan in het algemeen reeds een 80cm hoog en belemmeren dus sterk het zicht. In tweede instantie begint men putten en grachten te graven. Alle bunkers te Gijzenzele worden bezet met mitrailleurs van de 13e Compagnie van de 6e Linie.

foto Frédéric Louis

Er worden nog een aantal extra voorposten opgericht. Te Oostezele aan de Vinkemolen en aan de wijk “het Anker”. Te Westrem aan het Strop en de spoorwegovergang te Westrem. Deze voorposten worden mee verdedigd met elk een T13 tank.

Rond 11 uur is te Gijzenzele de bunkerstelling volledig bezet. In de namiddag worden de bunkers voorzien van munitie, water en proviand. De huizen worden voorzien van schietgaten. Hier en daar worden tussenmuren in huizen verwijderd om onderlinge contacten tussen de verschillende Belgische stellingen mogelijk te maken. Tussen Gijzenzele dorp en de Schelde te Kwatrecht is een front te verdelen van 1200 a 1400 meter. Drie sterk uitgedunde bataljons van de 5e Linie bezetten deze zone. Deze worden in lijnen opgesteld, een eerste lijn waar telkens twee fuselierscompagnieën opgesteld worden en een 2e lijn met nog eens één compagnie. Hiertussen worden nog eens van het 4e Bataljon drie mortierpelotons, drie pelotons C47mm-kanonnen en drie pelotons mitrailleurs, opgesteld. Tussen de bunkers B46 en D23 wordt een compagnie mitrailleurs opgesteld ter verdediging van de Schelde. Er is algemeen gebrek aan bewapening, munitie, radiomateriaal en voedsel.

Het 4e geniebataljon krijgt opdracht tot aanleggen van anti-tank mijnenvelden. Dit gebeurt niet enkel langs de grootste hoofdwegen maar ook langs parallelle tweederangswegen. Er zouden later aan Duitse kant verschillende doden vallen en materiaal verloren gaan door deze mijnenvelden.

 (foto collectie De Muntenaar)

Rond 20 uur stelt een gevechtseenheid van de 9e Compagnie zich op aan de bunker van het Klein Bos, (AV11) en de andere aan de rand van het gebied dat wordt verdedigd door de 5e Linie. Twee gevechtsgroepen van het Eskadron Wielrijders moeten zich opstellen in de buurt van de twee voorposten maar stellen zich verkeerdelijk op in de buurt van de Meerstraat.

De bunkers op de scheidingslijn tussen Kwatrecht en Gijzenzele worden als volgt bezet: De scheidingslijn tussen de 5e en de 6e Linie loopt vanaf de Schoolstraat over de Langestraat, Bosstraat zo naar de Geraardsbergsesteenweg te Gontrode. De Bunkers A38 (in de Schoolstraat) en D17 (in de Langestraat) werden bemand door de 5e Linie. Te Gijzenzele zit in eerste lijn het 3e Bataljon van de 6e Linie, te Kwatrecht eveneens het 3e Bataljon van de 5e Linie. In steun in 2e lijn bevindt zich het 28e Linieregiment.

foto Frédéric Louis

Te Oosterzele komt rond 20u30 een gemotoriseerde patrouille van de 2e cavalleriedivisie binnen bij de 15e Linie. Ze kunnen op het laatste nippertje verwittigd worden voor het gevaar van de aanwezige mijnen. Te Moortsele zet de commandant aan de bunker aan het bosje van Rattepas veiligheidshalve, een achthonderd meter verder, ook nog een kleine post uit. Te Gijzenzele wordt een gevechtseenheid van de 9e compagnie uitgestuurd ter bescherming van de schaapstalbunker Av11 voor het Halvemaanbos. Een tweede compagnie wordt links van Gijzenzele gepositioneerd om de verbinding te bewaren met de 5e Linie in de zone Kwatrecht. Van de 6e Linie blijft 1/3 gedurende de nacht aan het werk, 1/3 hield de wacht bij de stellingen en 1/3 rust uit bij de stellingen.

Rond 23 uur beginnen te Moortsele bij de 15e Linie, Ardense Jagers binnen te lopen die hun laatste vertragingsopdracht hebben voltooid, de vijand staat dus bijna voor hun neus. De Jagers hebben hun opdracht volbracht daar zij bruggenhoofd Gent niet mochten vrijgeven tot dit uur. Zij beginnen nu ten volle aan hun terugtocht.

Maandag 20 mei 1940 is aangebroken. Iedereen weet dat de hel vandaag in deze streek zal losbarsten. Om 1 uur ’s nachts meldt zicht nog een kolonne Ardense Jagers aan het bruggenhoofd met een gevangengenomen Duitse officier. Te Gijzenzele wordt door het niet ontvangen van het nodige voedsel voor de troepen, de plaatselijke bakkerij opengemaakt. Enkele soldaten met kennis van de bakkerstiel, bakken met de aanwezige achtergelaten materialen, brood voor de Belgische troepen. Te Bottelare wordt in het nachtelijk duister, per ongeluk in paniek een koe doodgeschoten.

Rond half acht in de ochtend worden te Scheldewindeke de eerste Duitsers gesignaleerd. Een Belgische vooruitgestuurde verkenningsgroep te fiets had reeds vastgesteld dat de grote wacht te Scheldewindeke opgedoekt was door de Belgen. Zij blijken achteraf de grote wacht aan de verkeerde kant van het dorp te hebben gezocht wegens een verwarring met straatnamen. Een peloton van het 3e Bataljon van de 7e Linie onder leiding van Luitenant Hendrickx probeert de oude voorpost op het dorp van Scheldewindeke weer te gaan bezetten terwijl een tweede peloton van het 2e Bataljon van de 15e Linie zich naar de oude voorpost op de Pelgrim begeeft. Veiligheidshalve wordt nogmaals eerste een kleinere groep vooruitgestuurd om te gaan inspecteren of de voorposten nog bezet zijn door Duitsers of door Belgen. Iets later blijken zich Duitse motorrijders opgesteld te hebben in het dorp van Scheldewindeke, als observatiepost.

http://www.bunkergordel.be

Lees volledig relaas (wat voorafging en volgt) via deze link.

Ook op volgende link vindt u een chronologisch overzicht met foto's van de gevechten in mei '40: http://www.bunkergordel.be/3-achttiendaagse%20veldtocht.htm

Bekijk de zwart/wit foto's van Frédéric Louis genomen langsheen de bunkerroute: http://www.fredericlouis.be/2010/04/25/the-bunker-route/